Triều đình làm thuỷ lợi: Bên cạnh việc phục hồi, phát triển sản xuất nông nghiệp, mở rộng diện tích canh tác, triều đình nhà Trần đã áp dụng nhiều biện pháp khuyến khích nông nghiệp, trong đó có việc tổ chức công cuộc thuỷ lợi trên phạm vi cả nước. Năm 1248, vua Trần Thái Tông đặt cơ quan Hà đê, có chánh sứ, phó sứ phụ trách việc đê điều ở các lộ phủ. Sách Ðaị Việt sử ký toàn thư chép: "...đắp đê phòng lụt, gọi là đê quai vạc, từ đầu nguồn đến bờ biển, để ngăn lũ tràn ngập... Ðắp đê quai vạc bắt đầu từ đó". Ðây là một bước ngoặc to lớn trong lịch sử thuỷ lợi nước ta. Nhà nước trực tiếp tổ chức đắp đê trên các triền sông và có cơ quan chuyên trách chỉ đạo và quản lý. Triều đình đã chi tiêu một khoản tiền rất lớn cho công trình vĩ đại này. Ðoạn đê nào lấn vào ruộng đất tư nhân đều được đền bù "đo xem đắp mất bao nhiêu ruộng của dân, theo giá trả lại tiền". Ngoài ra, triều đình còn chú trọng đến việc đắp đê ngăn nước mặn, xây dựng nhiều công trình thuỷ nông như đào sông, đào kênh ở Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thuận Hóa...
Mạng lưới thương nghiệp được phát triển nhờ triều đình đã kiến tạo được một hệ thống giao thông thuỷ bộ trong cả nước. Năm 1244, vua Trần Thái Tông lập Ty thuỷ lộ đề hình với mục đích là mở rộng các đường sông và đường bộ từ Thăng long về các phủ lộ, chủ yếu là ở vùng đồng bằng và vùng Thanh Nghệ. Song song với các tuyến đường trên sông, trên bộ, tuyến đường biển thời nhà Trần cũng góp phần tích cực thúc đẩy thương nghiệp phát triển. Thuyền các nước Indonesia, Miến Ðiện, Ấn Ðộ từng cập bến các hải cảng nước ta.
|